ارزیابی شاخص های زمین انباشتگی و فاکتور آلودگی و تحلیل مؤلفه های اصلی در برآورد آلودگی خاک

نویسندگان

ندا روانخواه

n ravankhah msc graduated of environmental science, faculty of natural resources and earth sciences, university of kashan, kashan, iranدانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان روح اله میرزایی

r mirzaei assistant professor, department of environment, faculty of natural resources and earth sciences, university of kashan, kashan, iranاستادیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان سعید معصوم

s masoum assistant professor, department of analytical chemistry, faculty of chemistry, university of kashan, kashan, iranاستادیار گروه شیمی تجزیه، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان

چکیده

زمینه و هدف: آلودگی خاک چه ناشی از عوامل طبیعی و چه انسانی، کیفیت محیط ­زیست را کاهش می­ دهد. هدف این پژوهش ارزیابی استفاده از شاخص زمین ­انباشتگی، فاکتور آلودگی و تحلیل مؤلفه­ های اصلی در برآورد آلودگی خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل است. روش بررسی: 135 نمونه خاک سطحی از شهرستان آران و بیدگل جمع­ آوری شد و غلظت عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، مس و روی در نمونه ­ها تعیین شد. شاخص زمین­ انباشتگی (igeo)، فاکتور آلودگی (cf) و تحلیل مؤلفه­ های اصلی (pca) برای تعیین وضعیت و روند آلودگی خاک این منطقه و تکنیک­ وزن­ دهی معکوس فاصله (idw) برای ارائه الگوی مکانی این شاخص­ ها استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت کل کادمیوم، سرب، نیکل، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب  0/72، 11/41، 29/87، 48/59 و 14/82 mg/kgاست؛ که این غلظت­ ها بالاتر از غلظت­ های زمینه بود. میانگین شاخص زمین­ انباشتگی و فاکتور آلودگی در منطقه روند نزولی مس> کادمیوم> نیکل> روی≈ سرب را نشان داد. الگوی مکانی این شاخص­ ها نشان داد که بیشترین انباشت فلزات کادمیوم، سرب و روی در محدوده شهرک­ های صنعتی، کوره ­های آجرپزی و مناطق شهری اتفاق افتاده است و برای دو عنصر مس و نیکل انباشت بیشتر در مناطق شهری و زمین­ های کشاورزی رخ داده است. طبق تحلیل مؤلفه­ های اصلی دو مؤلفه شناسایی شد که در مؤلفه نخست فلزات مس، نیکل و روی و در مؤلفه دوم کادمیوم و سرب قرار گرفتند. نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که غلظت فلزات سرب و کادمیوم بیشتر تحت تاثیر فعالیت­ های انسانی و غلظت نیکل، روی و مس بیشتر تحت کنترل عوامل طبیعی و انسانی هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی آلودگی نیترات آب زیرزمینی بر اساس روش مؤلفه ‏های اصلی و تحلیل عاملی (مطالعۀ موردی: آبخوان دشت کرج)

نیترات از مهم‏ترین آلاینده‏هایی است که بیشتر آبخوان‏ها، ازجمله آبخوان کرج، از آن آسیب می‏بینند. از آنجا ‏که روش معمول برای بررسی فرایندهای هیدروژئوشیمیایی در آبخوان، به‏صورت گرافیکی است، به‏منظور ارزیابی آلودگی نیترات در داده‏های کیفی 86 چاه در آبخوان کرج طی سال 2013، از روش‏های چندمتغیرۀ آماری به‏عنوان یک روش تکمیلی برای درک عوامل مؤثر بر کیفیت آب‏های زیرزمینی، شناسایی آلودگی و طبقه‏بندی نمونه...

متن کامل

تحلیل فضایی مؤلفه های تاثیرگذار بر آلودگی هوای شهر تبریز

کلان شهر تبریز به عنوان بزرگ ترین شهر در شمال غرب کشور در دهه های اخیر با رشد فزاینده جمعیت و توسعه انواع سازه های صنعتی، تجاری، خدماتی و مسکونی روبرو بوده است. توسعه فزاینده به موازات عدم رعایت معیارهای برنامه ریزی کاربری اراضی زمینه افزایش آلودگی هوا در سطح شهر شده است. پژوهش حاضر برای آگاهی از عوامل ایجادکننده آلودگی هوا در سطح شهر تبریز انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و نوع اطلاع...

متن کامل

بررسی آلودگی خاک به فلزات سنگین با استفاده از شاخص فاکتور آلودگی در محل دفن زباله شهری زاهدان

زباله یکی از مهم‌ترین منابع آلوده­سازی خاک محسوب می‌شود. آلاینده‌های شیمیایی خاک ازجمله فلزات سنگین نگرانی‌های عمیقی را در جهان ایجاد کرده‌اند. فلزات سنگین به‌طور طبیعی در همه خاک‌ها وجود دارند. حال‌آنکه آلودگی خاک به دلیل فعالیت‌های بشر روبه افزایش است. انباشت این فلزات در خاک در نهایت باعث ورود آن‌ها به چرخه غذایی و تهدید سلامت انسان و سایر موجودات می‌شود. در این تحقیق آلودگی خاک مکان دفن زبا...

متن کامل

مطالعة آلودگی رسوبات جنوب شرق تهران به عناصر سمی با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تعیین شاخص آلودگی

در این پژوهش منطقة جنوب شرق تهران از دیدگاه زیست‌محیطی مورد بررسی قرار گرفته. بر همین اساس تعداد 31 نمونه رسوب آبراهه‌ای از عمق 10 تا 15 سانتیمتری منتهی‌الیه کف آبراهه‌ها برداشت‌و تحت تجزیه‌وتحلیل طیف‌سنج نشری نوری به همراه پلاسمای جفتیده القایی قرار گرفت. عناصر سمی مورد مطالعه عبارتند از: نقره، آرسنیک، کادمیوم، نیکل، مس، کروم، آنتیموان، سرب و روی. همچنین برای تعیین کانی‌شناسی، نمونه‌ها تحت تجز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سلامت و محیط زیست

جلد ۸، شماره ۳، صفحات ۳۴۵-۳۵۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023